دسامبر 13, 2024 بیماری های گوش
https://www.samakneda.com/wp-content/uploads/2017/03/vezvez.jpg

وزوزگوش – به هر نوع صدایی که فرد در یک یا هر دو گوش و یا سر  احساس کند و منشأ خارجی نداشته باشد وزوزگوش گفته می شود.

طبق آمار حدود ۱۷% از افراد در هر جامعه ای وزوز گوش را تجربه می کنند .  در حدود یک پنجم این افراد شدت وزوز گوش بسیار بلند ،آزار دهنده و غیر قابل تحمل است.

وزوز گوش اغلب در بزرگسالان دیده می شود.در کودکان با شنوایی نرمال نادر است،اما در کودکانی با کم شنوایی ممکن است دیده می شود.

وزوز گوش ممکن است مداوم ،منقطع یا متناوب باشد.

  برخی از وزوزهای شایع عبارتند از صدای ، زنگ ، سوت ، باد ، هوا ، ریزش آب ، خش خش ،فش فش ، همهمه ، غرش،هیس ، چک چک آب ، کلیک ، صدای تق تق ، لامپ فلورسنت ، ساییدن فلز ، موتور روشن ،صدای شبیه ضربان قلب ، صداهای تیز ، اصوات بم و …

معمولا وزوز در روز به علت مشغول بودن فرد و سرو صدای محیط چندان آزار دهنده نیست ولی در محیط های خلوت و شب ها به هنگام استراحت باعث ناراحتی وبی خوابی می شود.دربعضی از افراد وزوز به قدری شدید است که مانع شنیدن صدای اطراف و گفتار دیگران میشود.

وزوز گوش به دو دسته تقسیم می شود .  وزوز عینی و وزوز ذهنی

وزوز عینی شیوع کمی دارد (کمتر از ۵%) که در آن علاوه بر بیمار،پزشک نیز میتواند وزوز گوش فرد را بشنود.این نوع وزوز معمولا به دلیل مشکلات عروقی،انقباضات عضلانی ویا اختلال در انتقال استخوانی گوش داخلی است.

وزوز ذهنی شایع ترین  نوع وزوز است حدود(۹۵%) که در آن فقط خود فرد قادر به شنیدن صدای وزوز می باشد.ما در این بخش بیشتر به توضیحاتی در مورد این نوع وزوز می پردازیم.

وزوز گوش می تواند موقت یا دائمی باشد.

وزوز گوش موقت در اثر قرار گیری در یک محیط پر سرو صدا،مثل کنسرت یا انفجار گلوله ،ترقه،به وجود می آید و بعد از مدتی برطرف می شود.

اما اکثر افراد (میلیون ها نفر در سراسر جهان) وزوز دائمی یا مزمن دارند.

  وزوز معمولا با کاهش شنوایی همراه است ، اما گاهی افرادی با شنوایی طبیعی نیز دچار وزوز گوش می شوند.

از آنجایی که وزوز غالبا علامت بیماری های گوش است توصیه می شود در صورتی که در گوشتان وزوز احساس می کنید حتما به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نمایید تا با معاینه و انجام یک سری آزمایشات بررسی های دقیق تری انجام گیرد.

تأثیر وزوز بر زندگی فرد

گرچه وزوز یک اختلال عملکرد خوش خیم است و بیماری محسوب نمی شود اما می تواند منجر به علایم ناتوان کننده در زندگی فرد شود.

برخی از افراد با وزوز راحت کنار می آیند و حال آن که در گروه دیگر وزوز می تواند منجر به ترس ، ناراحتی مداوم ، اضطراب ، آشفتگی ، تحریک پذیری ، عصبانیت ، افسردگی ، عدم تمرکز ، کم خوابی ، و ناتوانی در انجام کارهای روز مره شود و کیفیت زندگی فرد را در کار ،فعالیت های اجتماعی ،تفریح و تعاملات اجتماعی تحت تأثیر قرار دهد.

در ابتدا ممکن است بعضی از افراد بیشتر زمان خود را به استراحت بپردازند و از هر گونه ارتباطات اجتماعی بپرهیزند.این انزوا به همراه کم شدن تعاملات اجتماعی و تجربه های شنیداری و سایر فعالیت های فردی باعث  میشود که وزوز گوش تمام توجه فرد را به خود معطوف کند و به مرور زمان زندگی فرد را از کنترل خارج کند.علاوه بر تمام این ها احساس یاس ونومیدی و استرس و عدم توانایی کنترل وزوز بر شدت آن می افزاید و هوشیاری و توجه مغز به آن سمت متمرکز می شود.

در صورتی که وزوز به هنگام کار یا دیگر شرایط استرس زا تشدید گردد می تواند اضطراب بیشتری بر فرد تحمیل کند و فرد در سیکل معیوبی قرار گیرد.

این که وزوز گوش چقدر زندگی فرد را تحت الشعاع قرار می دهد به عوامل بسیاری بستگی دارد.از جمله این عوامل می توان به میزان بلندی فرکانس ، مدت زمان وزوز ، میزان درک فردی هر شخص از وزوز اشاره کرد که در افراد مختلف کاملا متفاوت است.

شایع ترین علل وزوز گوش

علیرغم این که در بسیاری از موارد،علت وزوز گوش ناشناخته باقی می ماند.برخی علل میتواند موجب تشدید آن شود.این علل عبارتند از:

کم شنوایی

روند افزایش سن

قرار گرفتن در معرض سر و صدای زیاد( تیز اندازی ، انفجار ، آلات موسیقی ، کار در محیط های صنعتی ، کار با ابزار آلات با صدای زیاد مثل دریل ، اره برقی و …گوش دادن به موزیک با صدای بلند به ویؤه با هندزفری)

برخی از بیماریهای گوش (جرم متراکم شده در مجرای گوش ، عفونت های گوش خارجی و میانی،  اختلالات پرده گوش ، پارگی پرده صماخ ، سخت شدن استخوانچه های گوش میانی (اتواسکلروز) وجود مشکل در حلزون گوش ، سلول های مویی حلزون و عصب شنوایی)

استرس

بیماری منیر

کم شنوایی ناگهانی

ضربه به سر

بیماری ام اس

استعمال دخانیات ،نوشیدن الکل و مواد کافئین دار ،برخی از غذاها

عوارض جانبی بعضی از داروها (آنتی بیوتیک های خانواده  مایسین ها ، دارو های ضد التهاب مثل ایبوبروفن ، داروهای کلیوی ، آسپرین با دوز بالا،برخی از داروهای ضد افسردگی ، بعضی از داروها ی سرطان.

بیماری های عمومی (بیماری های تیروئید ، آلرژی ها،دیابت ، بیماری های قلبی و عروقی ، فشار خون بالا و پایین ، جریان خون نامنظم  ، کم خونی ، اختلالات گردش خون ، بد شکلی مویرگ ها ، تصلب شرائین ، اتساع عروق ، تنگ شدن رگ های سیستم شنوایی (علل عروقی  معمولا وزوز ضربان دار ایجاد میکنند)

تومورهای سروگردن که موجب وارد آمدن فشار بر عروق خونی سر می شوند.

تومور عصب شنوایی که فشار هم بر روی عصب شنوایی و هم بر روی  عروق خونی گوش داخلی می آورد.

تومور گلوموس ژوگولر

بیماری های دندان ، مشکلات مربوط به عضلات فک ، گیجگاه و عضلات گردن ، ساییدگی دندان ها ، آرتریت فرسایشی مهره های گردن.

سینوزیت

باز بودن ناهنجار شیپور استاش

وجود اختلال در عصب شنوایی و مراکز  پردازش مغزی و هم چنین ساقه مغز

مهم ترین و شایع ترین علت وزوز گوش وجود تغیراتی (شکستگی یا خمیدگی) در سلول های مژکدار حلزون  است که منجر به تحریک دائمی سلول های عصب شنوایی می شوند(آسیب به پایانه های میکروسکوپی عصب شنوایی در گوش داخلی)

برانگیختگی و خودانگیختگی مناطق شنیداری مغز
در تحقیقاتی  که انجام شده ،اسکن مغز نشان میدهد که فعالیت های متابولیکی در نیم کره چپ مغز فرد مبتلا  به وزوز گوش افزایش می یابد،بنابراین وزوز گوش صرفا به سیستم شنوایی مرتبط نمی شود،در حقیقت وزوز با بخش وسیعی از مغز ارتباط دارد.

اقدامات تشخیصی

معمولا معاینات گوش و حلق و بینی ،دندانپزشکی، ارتودنسی توسط متخصص صورت می گیرد.
آنچه در مورد وزوز گوش بسیار اهمیت دارد پیگیری زود هنگام آن است، با مراجعه  به پزشک گوش و حلق و بینی، پزشک ضمن معاینه کامل و بررسی علل احتمالی بنابه صلاحدید خود انجام آزمایشات  شنوایی و در صورت نیاز سی تی اسکن، ام آر آی جهت بررسی این که آیا مشکل ساختاری وجود دارد یا خیر،توصیه می کند. هم چنین ممکن است پزشک بنا به صلاحدید خود آزمایشات مربوط به قند،چربی و هورمون ها.بررسی وضعیت  فاکتور های خون،کنترل فشار خون و…را توصیه کند. در صورتی که وزوز گوش مزمن و وطولانی نشده باشد امکان درمان وجود دارد.ضمن این که در بسیاری موارد علت وزوز گوش هم چنان ناشناخته باقی می ماند و ممکن است درمان خاصی هم نداشته باشد.

درمان وزوز گوش

درمان می تواند به ۳ روش باشد

  1. روش پزشکی (دارویی ،جراحی)
  2. استفاده از پوشاننده های وزوز و سمعک و صوت درمانی
  3. روش هایی جهت آرام سازی

با وجود این که تا به حال درمان قطعی برای وزوز گوش گزارش نشده اما با فهم بهتر علایم و علل و همین طور بیماری های مرتبط با آن می توان تا حدی بر آن غلبه کرد.

درمان پزشکی

با توجه به علل ذکر شده که بخشی از آن ها مربوط به بیماری های گوش است،در صورت درمان دارویی و یا جراحی  جهت کنترل بیماری معمولا وزوز گوش از بین می رود.
مثل بیرون آوردن جرم از مجرای گوش ، درمان دارویی یا جراحی برخی بیماری های گوش مثل عفونت های گوش ،بیماری اتواسکلروز،منیر،تومور اکوستیک و …

تغییر داروهای تجویز شده که منجر به ایجاد وزوز گوش شده اند.

در رابطه  با بیماری های عمومی که در قسمت  عوامل ذکر شده، مثل فشار خون ، بیماری های عروقی ، مشکلات تیروئید ، بیماری های کلیوی و .. با کنترل این بیماری ها وزوز گوش نیز کاهش می یابد و یا از بین میرود. در افرادی که فشار خون بالا دارند با تنظیم فشار خون با دارو و فعالیت ورزشی منظم وزوز کنترل می شود.

در کل با رعایت رژیم غذایی مناسب (کاهش مصرف نمک ، غذاهای تند و چرب ، قهوه ، چای ، نوشیدنی های کافئین دار ، مشروبات الکلی ، سیگار)فعالیت بدنی و ورزشی ، کنترل فاکتورهای خون مانند چربی ، قند ، هورمون ها ، کنترل فشار خون و استراحت وزوز تا حدی کنترل می شود.

در بعضی افراد که مشکلات افسردگی و استرس دارند ، با تجویز  داروهای ضد اضطراب وافسردگی وزوز تا حدی کنترل می شود. البته با استفاده از این داروها وزوز از بین نمیرود اما تحمل فرد زیاد می شود و نسبت به صداها بی تفاوت تر می شود.

استفاده از پوشاننده های وزوز و سمعک و صوت درمانی

در صورتی که وزوز فرد با کم شنوایی همراه نباشد،صوت درمانی پیشنهاد می گردد.و استفاده از وسایل پوشاننده وزوز که امروزه بیشتر این گزینه در سمعک ها لحاظ شده است، توصیه می گردد.این وسایل صداهای آهسته و آرام ، نویز مداوم ، نویز سفید ، صداهایی مانند ریزش باران صدای امواج دریا اصوات فیلتر شده و انواع خاصی از موسیقی و دیگر صداهای دلنشین را پخش می کنند و در پوشش وزوز و درمان آن بسیار مؤثر هستند. این صداها توجه  و تمرکز مغز را بر روی وزوز به طور چشمگیری کاهش می دهد  و موجب کاهش شنیدن صدای وزوز گوش می گردد
میتوان با روشن نمودن کولر،فن یا دستگاه تهویه مطبوع و یا حتی آکواریوم خانگی صدای وزوز را پوشش داد و به فرد کمک کرد تا وزوز گوش را نادیده بگیرد.

درمواردی که وزوز همراه با کم شنوایی است استفاده از سمعک در اکثر مواقع بسیار مؤثر است ومی تواند علاوه بر برطرف کردن مشکل شنوایی وزوز گوش راکاهش داده و گاهی از بین ببرد درحقیقت صدای محیط و افراد صدای وزوز داخل سر را پوشش می دهند و در نهایت مغز دیگرتمرکزی بر روی صدای وزوز گوش ندارد.

روش هایی جهت آرام سازی

پس از اقدامات تشخیصی و درمانی در صورتی که عامل وزوز گوش جدی و خطرناک نباشد و در صورتی که وزوز هم چنان وجود دارد و باعث ناراحتی فرد شده ،مهم ترین نکته در مقابله با وزوز توجه نکردن به آن است.

توصیه می شود که فرد:

تعاملات اجتماعی خود را حفظ کند و از انزوا دوری کند.

نگرش و عادات خود را تغییر دهد.

افکار منفی ونا امیدانه را به نگرش های مثبت تبدیل کند.

فعالیت بدنی منظم داشته باشد.

روش های تمدد اعصاب،مراقبه ،خود آرام سازی و ریلکسیشن را یاد بگیرد.

یوگا کار کند.

تکنیک های تنفس عمیق و شل کردن عضلات وماساژ را به کار گیرد.

خود را سرگرم کند و به کارهایی که علاقه مند است مشغول شود.

در صورتی که وزوز زیاد است و واقعا فرد را ناراحت کرده ، از محرک های صوتی بهتر است استفاده شود.در صورت استفاده از سمعک ، ساعات استفاده از سمعک بیشتر شود.تولید کنندده های نویز  و سایر منابع صوتی به منظور کاهش توجه از وزوز گوش کمک می کند.

برخی افراد با وزوز زندگی می کنند و راه هایی برای کنار آمدن با آن می یابند. گاهی جستجوی بیش از حد برای یافتن درمان فقط اوضاع را بدتر می کند. برخی از مبتلایان به وزوز می گویند یاد گرفته ایم که به آن عادت کنیم و نادیده اش بگیریم.این روش بهترین راه کار تسکین وزوز است.

هرگاه دچار وزوز شدید یادداشت کنید که چه مواد غذایی یا دارویی استفاده کردید.

آیا درمعرض سر و صدا بودید؟آیا استرس داشتید؟، در این صورت عوامل تشدید وزوز را شناسایی می کنید و به کاهش آن کمک می کنید.بر طرف شدن وزوز یک شبه اتفاق نمی افتد و نیاز به زمان دارد.

تأثیر ویتامین ها و مکمل ها بر روی وزوز

تحقیقات نشان داده ویتامین های A , E  و خانواده ویتامین های B ،روی(zinc) و امگا ۳ در کاهش وزوز گوش مؤثرند .میتوانید از مواد غذایی که شامل این ویتامین ها و مواد هستند، استفاده کنید .درکل الگوی تغذیه به سمت استفاده از حبوبات و میوه ها و سبزیجات  تازه ،لبنیات کم چرب،غذاهای دریایی و گوشت سفید وتخم مرغ توصیه می شود.

جهت استفاده از آنتی اکسیدان ها، ویتامین ها و مکمل ها حتما به پزشک مراجعه فرمایید.