در اینجا به اختلال پردازش شنوایی درکودکان میپردازیم.
اختلال پردازش شنوایی در کودکان
تقریبا تمام فعالیتهای مدرسه از قبیل گوش دادن به صداهای معلم، ارتباط با همکلاسیها، مشارکت در مباحث درسی، انجام تمرینات ورزشی و… همه بستگی به توانایی دانش آموز در پردازش صداها دارند و نیاز به یک سیستم شنوایی سالم و نیرومند وجود دارد.
اکثر کودکان با این مشکل، در آزمونهای پایه سنجش شنوایی، طبیعی هستند.
اختلال پردازش شنوایی مهارتهای گوش کردن، توجه شنیداری ، صحبت کردن، تلفظ کلمات، درک گفتار، دستور زبان،خواندن و نوشتن، معنی کلمات و حافظه شنوایی را تحت تاثیر قرار میدهد.
در کل کودکان با این مشکل دچار ضعف آموزشی و تحصیلی میشوند و ممکن است مهارتهای اجتماعی کودک هم تحت تاثیر قرار بگیرد و به تدریج مشکل در دوست یابی ایجاد شود.
اختلال پردازش شنوایی گاهی با اختلال نقص توجه، بیش فعالی، مشکلات زبانی و گفتار، طیف اتیسم و دیگر مشکلات یادگیری اشتباه میشود و در صورتی که به موقع تشخیص داده نشود، هم دانش آموز، هم خانواده و هم اولیای مدرسه درگیر میشوند.
این اختلال خود را با نشانهها و رفتارهای مختلفی بروز میدهد.
این کودکان معمولا در کلاس درس دچار مشکل میشوند و به همین خاطر، این مشکل در سالهای اولیه مدرسه خود را نشان میدهد.
یکی از انواع بدشنوایی یا اختلال پردازش شنوایی، بیش شنوایی یا پرشنوایی است. در حقیقت این کودکان حساسیت بیش از حد به صدا دارند. افرادی که این مشکل را دارند سطح تحمل شنیداری پایینتری دارند و صداهایی که از نظر شدت برای افراد عادی قابل تحمل است، برای این کودکان غیرقابل تحمل و آزاردهنده است.
این کودکان در محیطهای شلوغ نمیتوانند صدای اطراف را نشنیده بگیرند و نسبت به آن بیتوجه باشند.به همین دلیل معمولا با صدای بلند صحبت میکنند و یا صدای تلویزیون را بلند میکنند و از دیگران میخواهند که ساکت باشند تا بتوانند صدای تلویزیون را گوش دهند، یا اینکه خودشان صحبت کنند (علامت بارز).
کودکانی با این مشکل در محیطهای پر سروصدا مثل مجالس عروسی، کنسرت، تمایلی به حضور ندارند و به سرعت خسته و کلافه میشوند و یا اینکه فعالیت بیش از اندازه از خود نشان میدهند.معمولا در محیطهای شلوغ گوششان را میگیرند. همیشه از صدایی گله میکنند که شاید برای ما تنها یک صدای بیاهمیت و ضعیف است.
این کودکان گاهی اوقات کوچکترین صداها را حتی از فواصل دور میشنوند و تشخیص میدهند وگاهی از فاصله نزدیک هم توجهی به صدا زدن نشان نمیدهند. در این حالت خانواده به غلط تصور میکند که فرزندشان هر زمان دوست داشته باشد گوش میکند و در جایی که به نفعش نیست توجهی نشان نمیدهد. این برداشت غلط است. این کودکان کنترلی روی رفتارخود ندارند، گستاخ نیستند.برداشت نادرست والدین ممکن است موجب مشکلات رفتاری، اضطراب و حتی رفتارهای لجوجانه و مقابلهای در کودک شود.
مشکل زمانی پدیدار میشود که کودک وارد کلاس اول میشود و باید به صدای معلم گوش دهد. در این مواقع کوچکترین صدا از حیاط، ترافیک، صدای بچهها در سر کلاس و در کل صدای پس زمینه باعث حواس پرتی و به هم خوردن توجه و تمرکز وی میشود.
کودکانی با این مشکل در پردازش کلماتی که به سرعت ارائه میشود تا حدی جا میافتد. در واقع سرعت انتقال گفتار برای آنها بالاست، زیرا خودشان از سرعت پردازش پایینتری برخوردار هستند.
این کودکان در بیان اتفاقات و وقایع متداول و روزمره دچار مشکل هستند و تمایلی به بازگو کردن آنها ندارند.
علایم و رفتارها
در زیر به مجموعه علایم و رفتارهایی که کودکان با اختلال پردازش شنوایی ممکن است از خود نشان دهند، می پردازیم. البته هیچ کودکی همه این رفتارها را به طور همزمان نخواهد داشت. با این وجود اگر کودک شما تعدادی از این علایم را دارد جهت بررسی به شنوایی شناس مراجعه نمایید.
مشکل در گوش دادن
مشکل فهم گفتار در حضور سروصدا
صرف انرژی زیاد برای گوش دادن و در نتیجه خستگی زودرس
مشکل توجه و تمرکز شنیداری در کلاس درس (تنها چند دقیقه گوش میدهد و بعد حواسش پرت می شود و در فکر فرو میرود)
خواب زیاد
خطا در دیکته (جا انداختن حروف، برعکس نوشتن حروف) و دیکته بهتری در منزل نسبت به مدرسه دارند.
تلفظ ضعیف کلمات و آواها
ضعف در یادگیری خواندن و نوشتن
صبر و تحمل شنیداری پائین و گوش کردن نامناسب
ضعف در توجه کردن و دنبال کردن دستورات شفاهی
مشکل در محاوره های طولانی مدت
گیج شدن در زمانی که چند درخواست از کودک میشود.
با صدای بلند صحبت کردن
توجه بیش از حد به برنامههای تلویزیون
صدای تلویزیون را بلند کردن
علایم پرشنوایی یا بیش شنوایی
حواس پرتی و خستگی و کلافگی در محیطهای شلوغ و دست گذاشتن روی گوشها
درخواست مداوم برای تکرار صحبت دیگران
تاخیر و کندی در پاسخ دادن به دستورات شفاهی
خستگی مفرط در هنگام به گوش دادن طولانی مدت
حافظه کوتاه مدت شنیداری ضعیف
ضعف در یادگیری ترانهها یا سرودهای کودکان
صدای غیرعادی ، بلند، ارام، بیرمق، رسمی، خشک
صحبتهای بیربط به موضوع
مکث طولانی قبل از پاسخ دادن به سوالات یا دستورها
تاخیر در زبان و گفتار
ترجیح به انجام فعالیتهای غیرکلامی، بهره هوش عملی به طور چشمگیری بالاتر از بهره هوش کلامی است.
مشکل در یادداشت برداری
مشکل دربه خاطر آوردن اطلاعات شنیداری (اختلال حافظه شنوایی)
ضعف در دایره لغات و حفظ کردن آنها
ضعف در یادگیری زبان دوم
ضعف در یادگیری موسیقی
جمله بندی کوتاه و ناقص
خستگی شنیداری زودرس و صبر شنیداری پایین
ترس از صداهای بلند و یا ناخوشایندی این صداها
علاقه زیاد به حل پازل تصویری و تلویزیون و کارهای کامپیوتری
بی علاقگی نسبت به کتابخوانی
بزرگ نویسی
عدم مشارکت در کارهای کلاسی
مشکل در شنیدن صدای تلفن و صدای ضبط شده
عملکرد رو به افول در سال های بالاتر مدرسه، به ویژه زمانی که حجم دستورها و مباحث کلامی افزایش مییابد.